Türk Sigorta Sektöründe Kadının Yeri

Hepimizin bildiği gibi 8 Mart Dünya Kadınlar gününü yakın zamanda geride bıraktık. Aslında kadın hakları hareketinin önemli bir dayanağı olarak başlayan bugün, geldiğimiz noktada gerçek anlamından daha çok bir pazarlama faaliyetine dönüşmüş gibi gözüküyor. Tahmin edilebileceği üzere, kadın hakları dünyanın büyük bir kısmı için hala önemli bir problem, öte yandan gelişmiş ülkeler için bu problem çözülmüş gibi gözükse de, gerçek pek de öyle olmayabilir. Yaşadığımız çağda kadın hakları konusu seçme ve seçilme gibi temel haklardan çok daha geniş bir içeriğe sahip. Kadın hakları toplumun ve toplumdaki kurumlarının her katmanında kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olmasına amaçlamakta.

Az gelişmiş toplumlar için bu amacın gerçekleştirildiğini söyleyebilmek gülünç olmaktan öte değil, gelişmiş toplumlarda ise yukarıda belirttiğimiz gibi bu amacın ne kadarının başarıldığını söyleyebilmek zor. Kuşkusuz bu durumun arkasındaki nedenleri belirleyebilmek bu yazının amacı ve kapsamının ötesinde, fakat sektörümüzde kadının yerinin ne olduğuna bakmak önemli olabilir diye düşünüyoruz.

Durumu belirleyebilmek için doğru başlangıç noktası “Türkiye sigorta sektöründe kadınlarla erkekler gerçekten eşit mi?” sorusu değil. Bu noktada daha temele inmeli ve “Kadınlar sigorta sektöründe erkekler kadar yer bulabiliyor mu?” sorusunu sormalıyız. Bu soruyu cevaplamak nispeten kolay, çünkü elimizde konuyla ilgili istatistikler mevcut.

Türkiye Sigortalar Birliği resmi websitesinde yayınlanan istatistiklere göre 2017 sonu itibariyle sigorta şirketleri (61 adet) ve reasürans şirketlerinde (2 adet) toplamda 19.901 kişi istihdam ediliyor. Bu popülasyonun 8.700 kişisi erkek iken, 11.201 kişisi kadın. Buna göre sektör insan kaynağının %56’sını kadınlar oluşturuyor. Tabii burada sigorta sektörü ekosisteminin önemli parçaları olan acente, broker ve diğerleri dahil değil, fakat dahil edilseler bile kadın ağırlıklı yapının değişmeyeceğini söyleyebiliriz.

Towers Watson’ın 2015 yılında yaptığı bir araştırmaya göre sigorta sektörü %55 ile Türkiye’de kadın istihdamının en yüksek olduğu sektör. Sigortanın ardındansa %43 ile holdingler ve %38 ile profesyonel hizmetler geliyor. Bu bağlamda ilk sorumuz olan “Kadınlar, erkekler kadar yer bulabiliyor mu?” sorusuna gönül rahatlığıyla evet diyebiliyoruz. Hatta sektörümüzde kadınlar erkeklerden daha fazla yer buluyor. 

Artık ikinci soruyu sormanın zamanı geldi. Türkiye sigorta sektöründe kadınlarla erkekler gerçekten eşit mi? Kuşkusuz eşitlik kavramı tek bir değişkene bağlanamaz ve ne yazık ki elimizde eşitliğin önemli göstergeleri olan ücret veya yan haklar gibi konularda veri bulunmamakta, fakat eşitlik konusunda farklı cinsiyetlerin yönetici pozisyonlarını ne oranda doldurdukları önemli bir gösterge olabilir. Bu konuda ilk noktamız yine Towers Watson’ın 2015 yılındaki araştırması. Araştırma sigorta sektörünün kadın istihdamı sağlayan sektör olduğunu söylemişti. Peki aynı şekilde sigorta sektörü en çok kadın yöneticiye sahip sektör mü? Bu sefer cevabımız ne yazık ki hayır. Araştırmaya göre sigorta sektöründe kadın yönetici oranı %37 ve bu oranla sıralamada 4. sırada bulunuyor. Her ne kadar %37 Türkiye için iyi bir rakam gibi gözükse de, yüzde ellibeş’i kadın olan bir sektör için tatmin edici değil.

Bu araştırmanın biraz ilerisine gidelim ve sigorta şirketlerinin genel müdürlük pozisyonunda ve yönetim kurullarında ne kadar kadın var gelin ona bakalım. Bu incelemeyi yaparken 2017 sonu itibariyle 5 branşta (hayat, hastalık-sağlık, kasko, trafik ve yangın-eşya) ilk 10 sıradaki toplam 27 şirketi inceledik. Bu 27 adet şirketin yönetim kurullarında toplam 192 kişi bulunmakta. Bu kişilerden sadece yirmisi kadın, yani yönetim kurullarındaki kadın oranı %10,4. Peki genel müdürlük koltuklarında kadınlar kendilerine daha fazla yer bulabiliyor mu? Maalesef burada durum daha da kötü gözüküyor. Kadın genel müdürlerin oranı %7,4 seviyesinde.

Özetlemek gerekirse kadın çalışan oranı %56 olan bir sektörde, kadın yönetici oranı %37, yönetim kurullarında kadın oranı %10 ve kadın genel müdür oranı %7. Kadın çalışan bu kadar yüksekken, üst düzey kadın yöneticilerin oranının bu kadar az olmasını tesadüfe bağlamak fazla naiflik olacaktır. Sigorta sektörü oransal olarak en fazla kadın istihdam eden sektör olarak kendiyle gurur duyabilir ama rüzgarların daha sert estiği tepelerde kadınlara yeterli şans tanınmadığını söyleyebiliriz.

Kaynaklar

• “En çok Kadın çalışan Sigorta Sektöründe.” March 07, 2015. http://www.hurriyet.com.tr/en-cok-kadin-calisan-sigorta-sektorunde-28387591.
• “İstihdam Tabloları.” https://tsb.org.tr/Document/istatistikler/2017-12 İstihdam.xlsx.

Mehmet Can Vanlı

Lisans eğitimini Bilkent Üniversitesi Elektronik Mühendisliği bölümünde tamamladıktan sonra yazılım sektöründe çalıştı. Daha sonra ODTÜ MBA programını tamamlayarak, sigorta sektöründe pazarlama alanında çalışmaya başladı. Şu an Cigna Finans‘ta Stratejik Pazarlama Müdürü olarak görev yapmaktadır.