Sağlık Sigortacılığında Geleceğin Sıralaması Şimdiden Belli Mi?

Temmuz 19, 2018Temmuz 24, 2018 Mehmet Can Vanlı 0 yorum

Tahmini Okuma Süresi: 4 dakika

Hiç süphesiz dünyanın en tanınmış strateji danışmanlık firmalarının başında BCG yani Boston Consulting Group geliyor. Bruce Henderson ise BCG’nin kurucusu ve fikirleriyle iş dünyasına yön vermiş bir kişi.

Bruce Henderson’ın tüm önemli fikirleri arasında özellikle “3 ve 4 kuralı” öne çıkıyor. Kural kısaca olgun ve rekabetçi pazarlarda genellikle 3 büyük oyuncu olduğunu iddia ediyor. Kuralın daha fazla detayına girmeden önce bunun Henderson’ın empirik gözlemlerine dayandığını belirtmekte fayda var. Yani bu doğruluğu kanıtlanmış evrensel bir kanun değil ama çok fazla sayıda sektör ve şirket üzerinde yapılmış gözlemler sonucu oluşturulmuş. 2002 ve 2010 yıllarında farklı araştırmacılar tarafından tekrar teste sokulan kural, doğru sonuçlar verdiğini bu testlerde de göstermiş.

Gelin şimdi kuralın ne olduğunu biraz daha detaylandıralım. Henderson’a göre dengeli ve rekabetçi bir piyasa asla 3 büyük oyuncudan daha fazlasına sahip olmamalı ve piyasanın dengesini bulması için bu 3 oyuncu arasındaki pazar payı ilişkisi 4-2-1 şeklinde olmalı. Örneklendirirsek; 3 büyüklerden en büyüğü 40% pazar payına sahipse, ikinci %20, üçüncü ise %10 pazar payına sahip olmalıdır. Pazarın geri kalanı ise bir sürü küçük oyuncu arasında dağılmış şekilde olmalıdır. Bu durum Henderson’a göre piyasanın en verimli olduğu durumdur.

Bu kuralı yaratan durumlar kısaca şunlar:

Yukarıda bahsediğildiği gibi 2 rakip arasındaki ikiye bir durumu denge durumudur ve pazar payını artırmak ya da azaltmak iki rakip içinde mantıklı değildir.
En büyük rakibin dörtte birinden küçük bir rakip önemli bir oyuncu değildir.

Peki stratejik açıdan bu kuralın çıktıları neler? Öncelikle eğer pazarda çok fazla sayıda oyuncu varsa ve regülasyon ya da başka benzeri dış etkenler yoksa bir silkelenme kaçınılmaz gibi duruyor. Yani uzun vadede bazı rakipler yok olmaya mahkum.

Bu olası silkelenme sonrasında ayakta kalmak isteyen tüm oyuncular pazar ortalamasından daha hızlı büyümek zorundalar, yoksa nihai az oyunculu tabloda kendilerine yer bulamayacaklar. Buna ek olarak piyasa dengeye geldiği zaman kaybedenlerin büyümeye çalışması yarar yerine zarar getirecek.

İlk iki dışındaki tüm rakipler sonunda ya kaybeden olacaklar ya da çok düşük/dönemsel kar oranlarıyla sonsuza dek devam edecekler. Ayrıca %30 pazar payından az paya sahip ya da liderin yarısından daha az paya sahip tüm rakipler büyük risk altında olacak.

Aslında kuralın söylediği daha pek çok şey var ama biz burada bir ara verip, konuyu bir de sağlık sigortası pazarı özelinde ele alalım. TSB tarafından açıklanan 2017 istatistiklerine bakarsak, aşağıdaki gibi bir tabloyla karşılaşıyoruz.

		2017-12		2016-12
Sıralama	Şirket Adı	Toplam Üretim (TL)	Pazar Payı %	Toplam Üretim (TL)	Pazar Payı %	Değişim (%)
1	Allianz Sigorta AŞ	1.760.234.944	35,01%	1.477.317.113	34,96%	19,15%
2	Acıbadem Sağlık ve Hayat Sigorta AŞ	901.229.455	17,92%	728.475.108	17,24%	23,71%
3	Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi	538.271.586	10,71%	405.694.342	9,60%	32,68%
4	Mapfre Sigorta AŞ	477.774.098	9,50%	431.776.294	10,22%	10,65%
5	Aksigorta AŞ	258.676.248	5,14%	218.566.094	5,17%	18,35%
6	Axa Sigorta AŞ	208.706.378	4,15%	252.009.607	5,96%	-17,18%
7	Groupama Sigorta AŞ	143.126.369	2,85%	131.935.854	3,12%	8,48%
8	Güneş Sigorta AŞ	142.589.314	2,84%	118.626.234	2,81%	20,20%
9	Eureko Sigorta AŞ	126.632.014	2,52%	95.130.974	2,25%	33,11%
10	Ergo Sigorta AŞ	85.338.729	1,70%	77.544.704	1,83%	10,05%

2017 sonu pazar paylarına baktığımızda, kuralın söylediğinden çok uzak olmayan bir manzarayla karşılaşıyoruz. Sektörün ilk üçü olan Allianz, Acıbadem ve Anadolu Sigorta arasında 4-2-1 oranı neredeyse kurulmuş durumda. Burada Mapfre sigortaya da dikkat etmek gerekli, pazar payı olarak hala lider Allianz’ın dörtte birinden az da olsa yüksek ve bu onları önemli bir konuma koyuyor ama %10 barajının altında kalıyor. 2016 yılında 3. sıradayken 2017’de yerini Anadolu Sigorta’ya kaptırmış ve kurala göre bu düşüş devam edebilir. Fakat Anadolu Sigorta’nın Mapfre’nin yaşadığı bu durumdan kendine çıkaracağı çok şey var. Aynı durum 2018’de kendi başına gelebilir. Yani kuralın dediği gibi ilk 2 dışındakiler hiçbir zaman rahat değil.

Gelin bir de bu ilk dördün branş teknik karlılıklarına bakalım. Burada yine TSB tarafından yayınlanan gelir tablolarından yararlanıyoruz, yalnız yıl sonu tabloları henüz açıklanmadığı için ne yazık ki 3. çeyrek tablolarına bakacağız.

Sıralama	Şirket Adı	Teknik Kar Zarar
1	Allianz Sigorta AŞ	132.463.566
2	Acıbadem Sağlık ve Hayat Sigorta AŞ	41.926.861
3	Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi	14.008.325
4	Mapfre Sigorta AŞ	7.944.568

Gerçekten ilk 2 ciddi teknik karlar elde ederken, 3 ve 4 daha cüzi karlara razı olmuş gibi gözüküyor. Bir diğer gösterge olan büyüme oranlarına baktığımızda ise; ilk üçün büyüme oranının sektörün büyüme oranı olan %18’den çok daha yüksek olduğunu görüyoruz. İlk 3 için iyi haber fakat 4. için aynı şeyi söylemek zor.

Emeklilik şirketlerinin de sağlık sigortası lisansı almaya hak kazanmasıyla birlikte sektörde değişikliklerin olacağı ve yeni katılımcıların belireceği aşikar. Fakat bu durumda sektöre balıklama dalmadan önce gidişatı doğru okumakta fayda var. Sektörede Henderson’ın kuralına göre bir gidişat var ve bu durum yeni gireceklerin umduklarını bulamamalarına neden olabilir. Peki ne yapmak gerekli? En mantıklısı hiç girmemek mi? Bu sorulara kesin cevap vermek zor ama şu bir gerçek ki, yeni giren şirketlerin ya da halihazırda piyasada olan daha küçük oyuncuların büyükler gibi davranmamaları gerek. Büyükleri sektörde her türlü ürün ve hizmeti sağlayan “generalistler” görmeye devam edebiliriz ama küçüklerin bundan kaçınması şart. Onun yerine sektörde daha niş ürün ve hizmetlere yoğunlaşarak, kendi dünyalarında daha büyük bir pazar payı edinmeye çalışmaları gerekli.

Kaynaklar

Mehmet Can Vanlı

Lisans eğitimini Bilkent Üniversitesi Elektronik Mühendisliği bölümünde tamamladıktan sonra yazılım sektöründe çalıştı. Daha sonra ODTÜ MBA programını tamamlayarak, sigorta sektöründe pazarlama alanında çalışmaya başladı. Şu an Cigna Finans‘ta Stratejik Pazarlama Müdürü olarak görev yapmaktadır.